Hoe schoon is een PHEV als de Opel Ampera of Toyota Prius Plug-In eigenlijk?

Een PHEV (plug-in electric vehicle) kan op zowel elektriciteit als brandstof rijden. Bekende voorbeelden zijn de Opel Ampera en de onlangs geïntroduceerde Toyota Prius Plug-In. Wij laten zien dat een plug-in met een elektrisch bereik van 50km circa 70% van de tijd elektrisch kan rijden.

De verkoopcijfers van elektrische auto’s in NL laten een heel gunstig beeld zien voor de PHEVs: de huidig leverbare zijn de Opel Ampera en de Toyota Prius Plug-in. De forse groei in de verkoopcijfers komt voor een deel (mogelijk) door de fiscale maatregelen die nu nog gelden tot 1 januari 2014, nl 0% bijtelling als de auto minder dan 50 gr CO2/km uitstoot. Op de recente Ecomobiel beurs, bij de Fleetclub 100 Lunchsessie, hebben we flink gediscussieerd over deze materie, en wel in het bijzonder over de praktijkcijfers dat gebruikers van de Opel Ampera (als vb, die is al langer op de markt), niet altijd het potentieel elektrisch vol benutten. Zo werd genoemd dat de rijders gemiddelde gebruikscijfers laten zien die variëren van 1:12 tot 1:50. Als je als gebruiker de auto 1:12 benut, is het duidelijk dat je in de praktijk dus niet voldoet aan 50 gr CO2/km. Gelukkig zijn er natuurlijk ook gebruikers die vrijwel geheel elektrisch rijden, als je altijd laad na max 70 km kun je ook 1:∞ rijden: dus nooit tanken! Maar goed, dan had je ook een Leaf kunnen kopen. Zie hier het item van RTL Nieuws van 5 november 2012.

Om te kunnen inschatten hoeveel een PHEV gemiddeld elektrisch kan rijden is het eerst van belang om in te schatten hoe lang de ritten zijn in Nederland. Gelukkig interviewt het CBS jaarlijks meer dan 50.000 mensen over hoe ze zich verplaatsen. Als we die cijfers verwerken ontvouwt zich het volgende beeld:

In deze figuur staat horizontaal de afgelegde rit afstand, en verticaal het aantal ritten van de onderzochte groep. We kunnen zien dat korte ritten van pakweg 2 km meestal met de fiets worden afgelegd. Langere ritten gebeuren meestal met de auto waarbij de piek net boven de 5 km per rit ligt.

Van daaruit is het eenvoudig om te kijken hoeveel kilometers we met een Opel Ampera (56 km EPA, 83 km NEDC, we kiezen hier voorzichtig 50 km) en Toyota Prius (18 km EPA, 23 km NEDC, we kiezen hier 15 km) elektrisch zouden kunnen afleggen:

Het antwoord op de vraag hoeveel plug-in’s elektrisch kunnen rijden hangt dus af van de grootte van de batterij. Een batterij die goed is voor 15 km komt net boven de 25%. Een van 30 km voor de helft van de ritten. Een batterij die goed is voor 50km kan 70% van de kilometers elektrisch afleggen.

Let op: dit is de uitkomst voor de gemiddelde Nederlander en ervan uitgaande dat de auto overal waar hij parkeert wordt opgeladen. Natuurlijk zijn er mensen die meer lange ritten rijden en natuurlijk kan er nu nog niet overal worden opgeladen. Maar zelfs als er alleen een oplaadpunt thuis en op het werk zou zijn zou er een resultaat bereikt worden dat hier in de buurt komt.

Het zorgpunt dat overblijft heeft met financiële prikkels te maken: “Kopers van een plug-in hybride gaan helemaal de moeite niet nemen om op te laden. Ze hebben de auto gekocht omdat ze geen bijtelling betalen en de benzine kost ze toch niets.”

Afgezien van het feit dat dit alleen geldt voor bepaalde leaserijders ga je er dan vanuit dat ondernemer en berijder allebei zitten te slapen. Zoals uit de rekentool uit een vorige blogpost blijkt, kan je immers flink wat besparen met ‘elektrisch tanken’. De gemiddelde Nederlandse auto rijdt 13.000 km per jaar. Met een zuinige Golf kost dat 120 euro per maand en met een elektrische auto 40. Dat scheelt 80 euro per maand! Zo lang we nog een bonuskaart van de Albert Heijn hebben zijn we als Nederlanders volgens ons wakker genoeg om dat geld te willen besparen. Bijvoorbeeld doordat de werkgever de helft van het geld dat de werknemer bespaart uitkeert als “laadkorting”. Een idee wat op de Ecomobiel 2012 bij de Fleetclub 100 Lunchsessie naar voren kwam lijkt ook erg effectief: in het geheel geen vergoeding meer van de bezine, wel van de elektrische kosten. Zie ook deze blogpost.

Kortom wij denken dat plug-in hybriden zoals de Opel Ampera de meeste kilometers elektrisch af zullen kunnen leggen, zeker als de gebruikers wakker zijn geworden. En aangezien je er ook langere ritten mee kunt maken en de fiscale voordelen enorm zijn (zie genoemde rekentool) verwondert het ons niets dat de Opel Ampera’s en de Toyota Prius Plug-in als warme broodjes over de toonbank gaan.

Op lange termijn wordt het weer een heel ander verhaal.

Ten eerste zullen de fiscale voordelen voor reguliere plug-in hybriden afnemen. Het zou ons niet verbazen als plug-in’s met een kleine batterij die na 1 januari 2014 worden verkocht 7% bijtelling moeten gaan betalen.

Ten tweede kost zo’n dubbele aandrijving simpelweg meer geld. Daarom is de Opel Ampera bijvoorbeeld duurder dan de Nissan Leaf.

En ten slotte is een grote batterij waarmee je alle kilometers op relatief goedkope stroom kunt rijden een aantrekkelijk idee als je eenmaal aan een elektrische auto bent gewend. In de figuur is goed te zien dat voor de meesten van ons ritten van boven de 100 kilometer slechts sporadisch voorkomen terwijl elektrische auto’s een range van tussen de 100 en 200 kilometer hebben (de Tesla Model S komt nog met een range van 450km).

Op lange termijn is het daarom veel voor de hand liggender dat alleen de uitzonderlijk lange ritten met een brandstofmotor worden afgelegd en dat we voor onze reguliere kilometers een elektrische auto gebruiken.

Althans… dat zou zomaar kunnen. We werken aan nauwkeurige financiële modellen gericht op TCO (total cost of ownership) die dit goed kunnen voorspellen. Maar qua afstanden kan de plug-in het overgrote deel van zijn kilometers in ieder geval elektrisch rijden.

——

Co-productie Auke Hoekstra & Maarten Steinbuch